STRATEGIA – planowanie scenariuszowe

Prezentujemy wybrane wizje przyszłości sformułowane przez grupy przedstawicieli branży IT i sektora produkcyjnego, w trakcie jednodniowych warsztatów demonstrujących rolę facylitacji w planowaniu strategicznym. Warsztaty zostały przeprowadzone w ramach Międzynarodowego Tygodnia Facylitacji w październiku 2019 i służyły przede wszystkim dostarczeniu uczestnikom próbki doświadczeń i efektów, jakich można spodziewać się po facylitowanej dyskusji na temat przyszłości rynku i działającej na nim firmy. W trakcie pracy wykorzystaliśmy elementy planowania scenariuszowego.

Planowanie scenariuszowe jest metodą facylitacyjną opracowaną tak, by doceniać zmienność warunków działania organizacji i przeciwdziałać tworzeniu „uspokajających” prognoz i planów strategicznych. Bierze pod uwagę stabilnie utrzymujące się trendy, skupiając uwagę na tym, co zmienne i trudne do przewidzenia. Rezultatem pracy są alternatywne wizje przyszłości – możliwie porywające, zapadające w pamięć opowieści o dalszym rozwoju wypadków. Stanowią punkt wyjścia dla projektowania strategii lub testowania jej w zderzeniu z różnymi wariantami rozwoju wydarzeń.

Pełny cykl planowania scenariuszowego to wieloetapowy proces. Przedstawione wizje przyszłości nie powstały w sposób tak rygorystyczny. Są raczej zapisem swobodnych spekulacji, ilustrującym rodzaj podejmowanych wątków i możliwe efekty rozmowy.

 

PRZYKŁAD 1: SCENARIUSZE ROZWOJU SEKTORA PRODUKCYJNEGO

Uczestnicy stwierdzili, że sytuacja sektora produkcyjnego w Polsce do roku 2030 będzie pod silnym wpływem zmian technologicznych, związanych z automatyzacją i cyfryzacją, rosnącej niestabilności prawnych, społecznych i gospodarczych warunków prowadzenia biznesu, a także narastającej presji ze strony regulacji ograniczających wpływ przemysłu na środowisko naturalne. Za czynniki o istotnej, ale trudnej do przewidzenia roli, uznali natomiast gotowość międzynarodowych firm do dalszego inwestowania w Polsce (nie jest jasne, czy w przyszłej sytuacji geopolitycznej inne kraje okażą się bardziej konkurencyjne). Podobnie potraktowali postawy i oczekiwania pracowników wobec pracodawców, zastanawiając się, czy upowszechni się model firmy organizującej różne dziedziny życia pracowników („praca drugim domem”). Braną pod uwagę alternatywą była degradacja pracy do roli jednego z wielu obszarów życia, stymulowana przez zmieniające się wartości młodego pokolenia oraz narastającą nieufność wobec wielkich firm. Następnie opracowano cztery scenariusze, odpowiadające różnym kombinacjom wymienionych powyżej zmiennych.

 

PRZYKŁAD 2: SCENARIUSZE ROZWOJU BRANŻY IT

Wśród czynników o istotnym wpływie na sytuację branży IT wymieniano przede wszystkim rozwój technologii, pozwalający na automatyzację wielu zadań, wymagających dotychczas zaangażowania ludzi. Jest to szczególnie istotne w wypadku zlokalizowanych w Polsce centrów usług wspólnych i firm z branży outsourcingowej. Zdaniem uczestników, istotną rolę będą też pełnić rosnące koszty pracy, zmieniające się oczekiwania pracowników, a także nasycenie rynku pracy juniorami przy relatywnej niedostępności ekspertów. Kierunek zmian w tych obszarach uznano za stosunkowo łatwy do przewidzenia. Dyskusyjny okazał się natomiast wpływ automatyzacji na rynek IT. Brano pod uwagę zarówno przyszłość, w której większość zadań związanych z programowaniem zniknie lub nie będzie wymagała odrębnego profesjonalisty, jak i sytuację, w której cyfryzacja niemal wszystkich dziedzin życia pociągnie za sobą złożoność, wymagającą zaangażowania rzeszy specjalistów IT. Istotna, lecz niepewna, wydawała się również przyszłość rosnącej ilości danych gromadzonych na temat każdego z nas. Mogą one pozostać faktyczną własnością kilku dużych firm, oferujących bezpłatne usługi w zamian za dostęp do informacji. Zmiana postaw społecznych i związana z nimi presja ze strony regulatorów może jednak również przyczynić się do większej demokratyzacji, zapewniając ludziom kontrolę nad własnymi danymi, a mniejszym organizacjom możliwość korzystania z nich za zgodą swoich klientów. Automatyzacja i własność danych stały się więc punktem wyjścia dla opracowania czterech scenariuszy przyszłości.

Poznaj rozwinięcie powyższych scenariuszy oraz wyzwania zdefiniowane przez uczestników warsztatów w pełnym raporcie:

SCENARIUSZE PRZYSZŁOŚCI: ANGAŻOWANIE PRACOWNIKÓW W DIALOG STRATEGICZNY DOTYCZĄCY PRZYSZŁOŚCI