Wniosek I Facylitacja w Polsce – między kompetencją a profesją

Facylitacja w Polsce wciąż ukazuje się głównie jako rola komplementarna do innych stanowisk, a nie jako odrębny zawód, co sygnalizuje, że mimo rozwoju tej dziedziny, wciąż dominuje postrzeganie facylitacji jako zbioru kompetencji, a nie samodzielnej profesji.
W porównaniu do roku 2023, wzrosła popularności pracy
w modelu hybrydowym i zdalnym.

Wniosek II Edukacja i doświadczenie

W kontekście rozwoju zawodowego facylitatorów dominują formy, takie jak praktyka, obserwacja pracy innych oraz uczestnictwo w różnorodnych warsztatach i kursach. Badani Facylitatorzy preferują uczenie się przez działanie (40%) oraz szkolenia stacjonarne (30%). Co istotne, polscy facylitatorzy rzadziej decydują się na certyfikację w instytucjach międzynarodowych, preferując polskie kursy i szkolenia, co może sugerować specyfikę krajowego rynku facylitacji, który w dużym stopniu opiera się na lokalnych zasobach i standardach. Respondenci w tym roku deklarują wyższy poziom doświadczenia, określając się najczęściej jako doświadczeni lub średniozaawansowani, a średni staż pracy wzrósł o 3 lata, co wskazuje na rosnącą profesjonalizację środowiska facylitatorów.

Wniosek III Facylitator – wszechstronność i interdyscyplinarność

Facylitatorzy korzystają z szerokiego spektrum źródeł wiedzy, czerpiąc zarówno z zasobów dedykowanych stricte facylitacji, jak i z obszarów pokrewnych, takich jak metody, procesy i narzędzia z innych dziedzin. Respondenci podkreślają potrzebę wszechstronnego rozwoju, a w porównaniu z rokiem ubiegłym, zwracają większą uwagę na konieczność edukacji w zakresie procesów grupowych, coachingu i relacji z grupą, co odzwierciedla rosnącą złożoność roli facylitatora i potrzebę interdyscyplinarnego podejścia.

Wniosek IV Stawki i trendy rynkowe

Organizacja spotkań zdalnych wiąże się ze średnio 22% niższymi stawkami w porównaniu do spotkań stacjonarnych, co może odzwierciedlać różnice w kosztach i nakładzie pracy związanych z tymi dwoma formatami. Jednocześnie, średnia stawka za godzinę facylitacji wzrosła o 103% do 481 zł/h, co wskazuje na znaczący wzrost wartości usług facylitacyjnych na rynku.

Wniosek V Praktyka

W praktyce facylitacyjnej dominują sesje kreatywne, edukacyjne (kursy/szkolenia) i statusowe, co sugeruje, że facylitacja jest najczęściej wykorzystywana w kontekstach związanych z generowaniem pomysłów, rozwojem kompetencji i komunikacją wewnątrz organizacyjną. Większość sesji facylitowanych jest realizowana wewnętrznie, dla zespołów, a źródłem zapytań są najczęściej polecenia, networking i stali klienci, podczas gdy przetargi i oferty stanowią jedynie 4% zleceń. Co ciekawe, pojawia się również wiele inicjatyw oddolnych, gdzie facylitatorzy podejmują się prowadzenia sesji z własnej inicjatywy, a nie na zlecenie. Facylitatorzy najczęściej pracują samodzielnie, a sesje dla dużych grup (powyżej 50 osób) są stosunkowo rzadkie.

Wniosek VI Narzędzia pracy

W planowaniu spotkań i sesji facylitacyjnych nadal dominują narzędzia analogowe, takie jak kartka papieru i długopis (74%), ciesząc się większą popularnością niż narzędzia digital (54%). To zaś wskazuje na przywiązanie facylitatorów do tradycyjnych metod pracy. 

Jednakże, obserwuje się gwałtowny wzrost znaczenia AI, a konkretnie ChatGPT, które awansowało na drugie miejsce wśród najczęściej wybieranych narzędzi do planowania sesji. AI jest wykorzystywane przede wszystkim do generowania pomysłów, tworzenia struktur warsztatów, edycji treści oraz wsparcia w brainstormingu i projektowaniu ćwiczeń. W użyciu AI dominują dwa podejścia: 53% respondentów korzysta z ChatGPT, a 33% nie używa żadnych narzędzi AI. W ewaluacji sesji nadal dominują narzędzia do ankiet (Google Forms, Mentimeter, MS Forms), natomiast ogólnodostępne biblioteki narzędzi i technik facylitacyjnych nie cieszą się dużą popularnością (ponad 40% respondentów nie korzysta z żadnej).

Wniosek VII Wyzwania

Świadomość rynku na temat facylitacji wciąż pozostaje niska, co stanowi wyzwanie dla facylitatorów, którzy muszą nieustannie edukować interesariuszy, klientów i firmy na temat roli i znaczenia facylitatora. Istnieją rozbieżne przekonania i założenia dotyczące facylitacji, a klienci często mają nierealistyczne oczekiwania, licząc na rozwiązanie wszystkich problemów podczas jednej sesji, co podkreśla potrzebę edukacji rynku i budowania realistycznych oczekiwań wobec procesu facylitacji.

Wniosek VIII Inkluzja i odpowiedzialność

Facylitatorzy wykazują rosnącą świadomość ekologiczną i społeczną, co przejawia się w podejmowaniu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju, takich jak wykorzystywanie materiałów wielokrotnego użytku i wybieranie form online w celu ograniczenia podróży. Ponadto, blisko połowa respondentów edukuje się w temacie inkluzywności, a 44% projektuje sesje w sposób uwzględniający różnorodność uczestników, co wskazuje na rosnącą świadomość znaczenia inkluzji w procesie facylitacji.

Wniosek IX Rosnące uznanie facylitacji

Facylitacja zyskuje na znaczeniu jako kluczowa kompetencja wspierająca efektywność i rozwój organizacji, co potwierdza wzrost wartości usług facylitacyjnych na rynku, rosnące zainteresowanie facylitacją w kontekście realizacji złożonych procesów zmiany  oraz fakt, że kompetencje facylitacyjne są coraz bardziej pożądane, a firmy inwestują w ich rozwój wśród pracowników, postrzegając facylitację jako narzędzie usprawniające komunikację i efektywność działań grupowych, a także kluczową kompetencję wspierającą sukces nowoczesnych organizacji.